بارنامه چیست؟
بارنامه یکی از اصلی ترین اسناد در سیستم حمل و نقل است که اطلاعات هویتی بار در آن ذخیره شده است. این سند، مجوز انتقال بار از محلی به محل دیگر را صادر می کند و در واقع سند حمل بار است. این اسناد به دو صورت قابل معامله و غیر قابل معامله وجود دارند.
این اسناد در حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی با یکدیگر تفاوت دارند که در ادامه به معرفی آنها و نحوه کارکرد هر کدام می پردازیم.
بار نامه دریایی
بارنامه دریایی توسط شرکت کشتیرانی جهت حمل کالا صادر می گردد. در سند حمل کالا، مشخصات کامل بار قید می شود و توسط فرمانده کشتی امضا می گردد. به موجب آن فرمانده متعهد می شود تا بار را توسط کشتی به مقصد برساند. این سند شامل اطلاعات فرستنده، گیرنده، تاریخ، نام بندر مبدا و مقصد، نام کشتی کرایه و شرح کالا می باشد. انواع بارنامه دریایی عبارتند از:
بارنامه مستقیم
این سند به معنای ارسال مستقیم کالا به مقصد بدون تغییر وسیله حمل و نقل است.
بارنامه سراسری
این سند برای محموله هایی صادر می شود که توسط چندین وسیله (کشتی و کامیون) حمل می شوند.
بارنامه دریایی (سرویس های منظم دریایی)
این سند حمل بار مخصوص محموله هایی است که مسیرها و برنامه حرکتی مشخص دارند. این سرویس ها دارای قوانین و نرخ ثابتی هستند.
بارنامه چارتر
این سند مخصوص محموله هایی است که توسط کشتی اجاره ای حمل می شوند.
بارنامه ترانشیپ
این سند حمل بار مخصوص محموله هایی است که توسط چندین کشتی به مقصد حمل می شوند.
بارنامه آن دک
این سند برای محموله هایی صادر می شود که در روی عرشه کشتی نگهداری می شوند و در معرض آسیب باشند.
بارنامه آن بورد
این سند حمل بار به گیرنده این اطمینان را می دهد که محموله در حال حاضر توسط کشتی بارگیری شده است.
بارنامه حمل مرکب فیاتا (فدراسیون اتحادیه های بین المللی شرکت های فورواردر)
این سند قابل انتقال و معامله می باشد و توسط اتحادیه بین المللی به نام کارگزاران بار صادر می شود. در این سند، مسئولیت هایی توسط فورواردر به عهده گرفته شده است تا محموله بدون کمترین مشکل به مقصد برسد.
بارنامه بیات
گیرنده از تاریخ صدور اسناد، به مدت 21 روز مهلت دارد تا اسناد را برای معامله به بانک تحویل دهد. در صورت ارائه سند پس از پایان مهلت 21 روزه، به آن بارنامه بیات گفته می شود. در اینصورت، بانک ها از قبول این اسناد امتناع می کنند.
بارنامه گروهی
در صورت حمل چندین کالا از طرف فروشندگان مختلف توسط کشتی، فورواردر یک بارنامه گروهی برای همه کالاها صادر می کند. همچنین برای تمام گیرنده ها، یک گواهی حمل صادر و ارسال می شود.
بارنامه تمیز
این سند نشان می دهد که کالا بررسی شده و هیچ عیب و نقصی در آن مشاهده نشده است. این سند معمولا برای کالاهای غیر کانتینری صادر می شود که ظاهر محموله قابل بررسی است. در صورت وجود هرگونه عیب و نقصی، عبارت مخدوش یا غیر تمیز ذکر می شود.
بار نامه هوایی
بارنامه هوایی یک رسید تحویل کالا است و به تنهایی نمی توان از آن به عنوان سند معاملاتی استفاده کرد. صاحبان کالا بعد از دریافت این سند، به شرکت هواپیمایی مراجعه می کنند تا محموله را دریافت کنند. بارنامه هوایی شامل اطلاعات زیر است.
- تاریخ پرواز
- شماره پرواز
- رسید کالا جهت حمل
- صورتحساب کرایه حمل
- راهنمای حمل کالا
- گواهی بیمه
- وزن بار
- آدرس گیرنده
- کد فرودگاه مبدا
- کد فرودگاه مقصد
بار نامه زمینی
بارنامه زمینی به جهت تسهیل رابطه فرستنده و گیرنده در تجارت صادر می شود. در گذشته، بار کامیون ها چندین بار در طول مسیر بازرسی می شدند و این امر باعث اتلاف وقت و آسیب کالاها می شد. در حال حاضر برای جلوگیری از این اتفاقات، از این سند استفاده می شود. در واقع کشور مبدا، کامیون را پلمپ می کند و کامیون با در دست داشتن سند حمل کالا و دفترچه کارنه تیر می تواند از همه مرزها بدون بازرسی عبور کند. اطلاعاتی که در این سند ذخیره شده اند شامل موارد زیر است.
- اطلاعات فرستنده
- اطلاعات راننده
- نشانی و مشخصات فردی گیرنده
- تاریخ صدور
- تاریخ بارگیری
- تاریخ تحویل
- وزن بار
- هزینه ها
- مشخصات کامل بار شامل تعداد کالا، ابعاد و چگونگی بسته بندی
بار نامه ریلی
بارنامه ریلی مخصوص حمل و نقل کالا با قطار است. این سند در ایستگاه راه آهن صادر می شود و شرکت راه آهن مقید می شود تا بار را سالم به مقصد برساند. با در دست داشتن این سند می توانید به ایستگاه راه آهن مراجعه کنید و محموله خود را دریافت کنید. این سند معمولا از نوع غیرقابل انتقال و معامله است. اطلاعات ثبت شده در این برگه عبارتند از:
- اطلاعات فرستنده
- اطلاعات گیرنده
- هزینه حمل
- مشخصات کالا شامل ابعاد، وزن، تعداد و نوع بسته بندی
- شماره واگن
- جزئیات گمرک
کاربرد بارنامه
- قرارداد حمل است. در این قرارداد تمام قوانین و ضوابط با جزئیات ذکر شده است.
- رسید کالاست. این رسید جهت تطبیق محموله با اطلاعات مندرج توسط گیرنده استفاده می شود. در نهایت این رسید به معنای تحویل کامل محموله به گیرنده است.
- سند مالکیت کالاست. این سند به صورت قابل معامله و انتقال و غیر قابل معامله است. توسط این سند، گیرنده میتواند در صورت آسیب کالا، ادعای خسارت کند.
بیجک باربری چیست؟
بیجک یک اصطلاح هندی است که شباهت زیادی به بارنامه دارد. بازرگانان و تجار از طریق تطبیق کالا با بیجک باربری از دریافت کامل محموله مطمئن می شوند. در بیجک باربری اطلاعاتی چون نام گیرنده، فرستنده، اطلاعات راننده و مشخصات بار ثبت می شود. مهمترین تفاوت بیجک باربری با بارنامه این است که بیجک یک سند بی قید و شرط و قابل معامله برای محموله نمی باشد.
سخن پایانی
بارنامه یک سند حمل بار است که حاوی مشخصات کامل بار، اطلاعات گیرنده، فرستنده، نحوه بارگیری و غیره می باشد. بیجک باربری نیز یک نوع سند است که مشخصات بار در آن ثبت می شود، اما سند آن اعتبار زیادی ندارد. در این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد انواع اسناد حمل بار و اطلاعات ثبت شده در هر نمونه پرداختیم تا با نحوه استفاده و کاربرد هر یک آشنا شوید.